Eendracht op de Azoren: ‘Op naar Peters Café Sport in Horta’
Dieuwke de Jong is fotograaf, jurist, en zeilt met haar Neptun22 over de Friese meren. Voor Zeilhelden zeilde ze als fotograaf mee op het zeilschip Eendracht, tijdens de Atlantische oversteek vanaf Jamaica naar de Azoren. Aan boord portretteerde ze zeilers en voor zeilhelden zal ze hun verhalen met beeld en tekst vertellen, maar eerst deelt ze aan de hand van dagboekfragmenten haar eigen ervaring van de oversteek. Klik hier voor het voorgaande stukje!
14 maart
Wat een onstuimige nacht was het. De wind was gemiddeld zo’n 50 knopen, windkracht 10, met uitschieters boven de 60 knopen. Om 5 uur in de ochtend lig ik eindelijk in bed. In de nacht achter het roer staan met zo’n zware storm is een soort majestueuze ervaring. Het schip klapt scheef door die gigantische golven en met drie kleine stormzeiltjes halen we toch nog een snelheid van ongeveer 7,5 knopen en dat voor zo’n groot schip dat met volle tuigage wel acht zeilen op heeft staan. We vlíégen over de golven. We begonnen de nacht met volle maan, daardoor was er best veel licht, maar toen kwam er een maansverduistering. Zo goed als vannacht heb ik dat nog nooit eerder gezien. Er waren best veel wolken, daardoor zien we het niet telkens, maar af en toe wijken de wolken uiteen en dan, waauuuw … Er is steeds minder van de maan over en bij de volledige verduistering is alleen nog een vage zacht rode bal te zien. Pikdonker is het, terwijl het horen en zien je vergaat door de immens harde wind. Mensen dragen oordopjes om hun oren te beschermen.
In de keuken werden in de nacht de eieren gelanceerd door de klappende golven. Niet maar een paar, nee, zo ongeveer alle eieren liggen kapot op de vloer. Een deel van onze wacht is uren bezig geweest om dat op te ruimen. En dat terwijl het ontzettend golft, zodat ze van links naar rechts door de eieren glijden als door een soort XL-omelet. Er zijn nog maar een paar eieren over dus zullen we het de rest van de tijd zonder eitjes bij het ontbijt en versgebakken koekjes moeten doen. Ik heb het geluk dat ik achter het roer stond, maar voel me wel wat schuldig toen ik na de wacht beneden kwam. Wat een bende is het! Ik help nog even mee schoonmaken en vervolgens spuiten we buiten de eierstruif van elkaar af met de tuinslang, in de gierende wind. Mijn slaap heb ik nu wel verdiend!
16 maart
Wat een heerlijke dag is het vandaag. Ik werd vrolijk en energiek wakker. De zon schijnt! Strakblauw is het, en dat is al even geleden, terwijl er genoeg wind staat om lekker te zeilen. Gister worstelde ik met mezelf. Ik was moe, maar wilde wel fotograferen. Maar dat ging telkens niet zo goed tijdens het slechte weer, dus moest ik van mezelf heel veel foto’s maken. Alleen vond ik niets dat ik maakte ook maar een beetje goed. Kíékjes vond ik het, inspiratieloze bagger! Ik was het even helemaal kwijt. Writersblock, noemde stuurman Felix het en dat klopt. Creëren terwijl je moe bent is ook erg lastig. Uiteindelijk besloot ik maar rust te pakken. Vandaag ziet de wereld er weer heel anders uit en fotografeer ik met veel plezier en creatieve energie. Trainee Luuk zei dat ik te hard voor mezelf was en hij heeft vast gelijk. Na het fotograferen zit ik met Valerie en Felix achter op het schip. We staren in de zon naar het water, alle drie met onze kin op de reling, mijmerend over wat nou het mooiste stukje water is en waarom. Zijn het de topjes van de golven, de schittering van de zon op de horizon of toch het kolkende water achter het schip? Soms doen we onze ogen dicht om alleen te luisteren naar de geluiden van het water. Heel fijn om ook dit moment mee te maken, de stilte ná de storm.
18 maart
De tijd vliegt ineens. Morgen komen we aan op de Azoren! Gek hoor, het leek eergisteren dat we nog 9 dagen te gaan hadden en nu zijn we er ineens bijna. We zagen een vissersboot vandaag. Een teken dat we nu echt dichtbij land komen.
19 maart
Vandaag – naja, vannacht – komen we aan. Vanmorgen had ik wacht, dat was heerlijk en zonnig. De helft van mijn wacht lag nog op bed. Vannacht waren ze eruit gehaald, omdat er iets was gebroken bij het stag van de boomfok, waardoor die stag los was geslagen. Groot alarm natuurlijk. Alle zeilen moesten naar beneden en we gingen op de motor verder. Daarvoor moesten heel wat mensen uit hun bed getrommeld. We doen onze wacht daarom vanmorgen met een uitgedund groepje. Bij het stag blijkt een bevestigingsstuk volledig doorgesleten te zijn. Inmiddels zit er weer een nieuwe tussen en kunnen we weer zeilen. Gelukkig, want er staat een mooie windkracht 5 en op de motor rol je veel meer tussen de golven dan onder zeil. Met mijn eigen zeilboot zou geen haar op mijn hoofd eraan denken om met windkracht 5 het water op te gaan, nu denk ik: “ach, lekker windje wel.” Kwestie van perspectief blijkbaar. Niet dat we, nu we onder zeil zijn níét over de golven stuiteren. De meest uitgesproken zin aan boord is denk ik wel “hou die boot nou eens recht!” als er weer eens iemand bijna onderuitgaat. Je leert dat de golven een cadans hebben waar je je op kan afstemmen en om de zoveel tijd zitten er flinke klappers tussen. Ik zit nu, na de wacht, zo ongeveer 15 minuten in het dagverblijf te schrijven. In die tijd is er alweer een boek en een kopje over de tafel gevlogen. Bij de klappers klinkt het alsof de wereld vergaat. Alles in de kombuis slaat heen en weer, terwijl mensen onverstoord een boekje lezen en de kok rustig verder zingt in de keuken. Alsof er niets aan de hand is. Nooit je kopje loslaten is het devies, en altijd één hand voor jezelf, zodat je niet gaat vliegen. We slapen, eten, drinken thee, koken, maken schoon, terwijl we ons in een soort rollercoaster bevinden, en dat bedoel ik niet in figuurlijke zin. Je past je eraan aan. Ik ben benieuwd hoe dat zal zijn straks als ik straks weer op het land loop.
Steeds vaker zien we vogels. Eerder ook al af en toe, stormvogels, maar ze zijn nu in grotere getale. We zagen weer een vissersboot en ook is de oceaan onder ons een stuk minder diep: zo rond een kilometer nu. Het land komt dichterbij en al die tekenen van leven zijn wat bevreemdend na zo’n lange tijd in deze mini-maatschappij, waarbuiten niets anders dan oceaan lijkt te bestaan. De tijd is gevlogen. Ik ben trots op mezelf. Op hoe het me lukte bij mezelf te blijven, tijd te nemen om stil te staan en te reflecteren, om een balans te zoeken tussen mijn beide rollen, zodat ik kon fotograferen maar ook kon zeilen, en beide ten volste kon ervaren. Straks is de wereld er weer, met al haar complexiteit en drukte. Ik hoop dat ik de interne rust die ik hier voel met me mee neem.
20 maart
Het was tóch nog even spannend. We konden toch de haven niet binnenlopen ’s avonds, want het waaide te hard, ook ankeren ging niet; er was iets stuk bij het anker. Dus voeren we de hele nacht rondjes bij de kust van het eiland Faial. Stuurman Hein had een aantal dagen terug een quote opgehangen: “al ziet men kerk en toren staan, nog is de reis niet gedaan.” Nogal toepasselijk. Vanmorgen is het dan eindelijk zover. We zijn binnengelopen! De loopplank ging uit en de eerste stapjes op land zijn gezet. Op naar Peters Café Sport in Horta, een legende onder de oceaanzeilers. Dat was het dan! Straks waaiert iedereen uit, door naar zijn of haar volgende avontuur.
Dieuwke de Jong
