‘Hoe drie boten ons leerden ons ego overboord te zetten’
In aanloop naar de Vuurschepenrace en het nieuwe seizoen probeer ik onze ervaringen met de drie opeenvolgende ‘LUCIFER’ boten te schetsen. Hoe iedere boot – elk op op hun eigen manier — leermeesters voor ons werden. En zullen blijven. Een reis over winnen, verliezen, groeien en herontdekken. Ilya van Marle
Een boot mag dan ogenschijnlijk een verzameling glasvezelmatten, vinylester of carbon zijn, in werkelijkheid is het een podium waarop onze angsten, ambities en tekortkomingen zich genadeloos ontvouwen. Wat begint als een spel met wind en water, ontvouwt zich gaandeweg tot een oefening in zelfkennis, samenwerking en, uiteindelijk, een les in bescheidenheid.
- Lucifer 1: vriendelijke stabiliteit (Van de Stadt, Pion 30 00D)
Sommige beslissingen komen niet voort uit grondige overwegingen. De ‘1’ was er zo een. Vanuit een soort vriendelijke onwetendheid, verpakt als enthousiasme en zonder werkelijk verstand van zeiltechniek, luisterden we gretig naar de zeilers om ons heen. We verdiepten ons in het watersportlandschap en gingen aan de slag met alle verhalen aan de bar, die meer weg hadden van anekdotes dan van wetenschap.
De zorgvuldige vriend
Lucifer 1 was een Van de Stadt, een Pion 30 OOD om precies te zijn. Niet bepaald een extraverte verschijning, geen schip dat om aandacht schreeuwt of zich in wilde bochten wringt om indruk te maken. Een karakter dat niet opzichtig of spectaculair, maar stil, koersvast en trouw was.
Een vriend die je niet opzweept tot grootse daden, maar je uitnodigt om zorgvuldiger te kijken, beter te luisteren, preciezer te handelen. Hij vroeg om aandacht, niet op een drammerige manier. Maar geduldig en eerlijk. In ruil daarvoor gaf hij ons stabiliteit. Een prima basis voor een beginnend zeilteam om te leren, te falen en opnieuw te proberen.
Een pressure cooker van leermomenten
Het varen van je eigen boot in een eenheidsklasse is een soort ultieme pressure cooker van leermomenten en intensieve oefening in zelfkennis. Tussen 2002 en 2008 werd er met overtuiging gevaren in de Pionklasse. De degens werden vaak gekruist op de Nederlandse wateren. Te meer werd pijnlijk duidelijk: elke centimeter winst hangt volledig af van onze eigen vaardigheden, inzicht en lef.
Er is geen excuus van materiaalvoordeel of oneerlijke omstandigheden. Elke race is confronterend eerlijk.
En zo werd het ‘op het water zijn’ een omgeving waarin je keer op keer met je eigen beperkingen én mogelijkheden moet omgaan. Elke race was confronterend, keihard en pijnlijk leerzaam. Improviseren werd een tweede natuur en incasseren blijkt plotseling je grootste talent. Dat is nog eens bijvangst.
- Lucifer 2: De ontdekking van sterrenstof (SJ32-ontwerp Stephen Jones)
Eenmaal geproefd van de zoete smaak van zelfverbetering, groeide bij ons de drang om verder te kijken, om onszelf opnieuw uit te dagen en vooral om het spel achter het spel te doorgronden. Het betekende afscheid nemen van zekerheden en koers zetten richting onbekend vaarwater. Gebaseerd op het beproefde SJ32-ontwerp van Stephen Jones, en mede mogelijk gemaakt door de scherpzinnige suggesties van enkele ingewijden uit het ‘high performance circuit’, werd in Dubai een nieuwe temperamentvolle opvolger gebouwd bij Eaton Marine in Dubai. In april 2008 sprongen acht teamleden enthousiast uit Lucifer2, allemaal gekleed in gloednieuwe, speciaal ontworpen crew outfits. Het was het begin van een gezamenlijke reis. Een bijzonder moment, en een eer om samen met deze toegewijde groep stap voor stap te werken aan onze dromen op het water.
De strenge leermeester
Al snel werd duidelijk dat deze boot meer was dan alleen een instrument; ze was een leermeester. Niet vergevingsgezind, veeleisend. Elke fout in trim, gewichtsverplaatsing of timing werd meedogenloos afgestraft. Elke juiste keuze leverde direct resultaat op. Om haar ware aard te begrijpen, moesten we onszelf dwingen tot reflectie en analyse. Data, cijfers, terugblikken – het werd een tweede natuur.
En ergens onderweg, tussen al die spreadsheets en gesprekken, ontdekten we dat dit spelletje allang geen kattenkwaad meer was, maar een ambitieus reflectief proces. Een manier om jezelf beter te leren kennen – in al je tekortkomingen én mogelijkheden.
Het smaakte, onvermijdelijk, naar meer. Dit is jagen op sterrenstof.
Zonder wij, geen wow
Laten we eerlijk zijn: zonder een team ben je gewoon iemand die in z’n eentje op een leeg veld staat te juichen. En een team vormen is geen sinecure. Het is jongleren met ego’s en misverstanden. Het is norming, storming, performing en vooral: veel transforming. Dat werk. In die geest lieten we Toon Gerbrands los op ons collectieve ego, via inspiratiesessies van NLCoach. En zo kwamen Alexander, Benjamin, Butler en Rambo aan boord.
Deze ‘ABBR-opzet’ (met als basis het Myers-Briggs model) is eigenlijk één groot spiegel paleis waarbij je elkaar pijnlijk eerlijk gaat aankijken. Naar elkaar luisteren. Het bracht mij, en ons allen, inzichten die je niet makkelijk van je afschudt, maar waarmee je wél verder kunt.
Zo ontstond een team dat fouten durfde toe te geven. Een team dat zich niet liet beperken door eigen posities maar elkaar aanmoedigde om buiten de grenzen van het eigen denken te treden.
Het ‘buiten-de-boot-zeilen’. Dus ego’s aan de kant en fouten maken! Het werd de blauwdruk van ons gezamenlijke pad. Van meermaals Cowes Week tot Ramsgate Week, van VuurschepenRace tot North Sea Regatta en alle andere Nederlandse wedstrijdbanen. Met hier en daar een uitstapje richting wat meer zonnige oorden.
- Lucifer 3: Een oefening in bescheidenheid (Elan 37)
Zeilen met de grote ‘dinghy’ is een feest van precisie. Elke ’tack’ vraagt om timing en samenwerking, elk downwind-rak voelt als een kortstondige ontsnapping aan de zwaartekracht. Helaas brengen fysieke omstandigheden ons aan de voet van een nieuwe berg. Het is een klim die we niet zelf hebben uitgekozen, maar die voor ons ligt. We zitten in een overgangsfase die uitnodigt om te vertragen én te herijken.
Waar we voorheen de voorkeur gaven aan snelheid en controle, worden we nu uitgedaagd om een boot te vinden die niet alleen snel is als de omstandigheden ideaal zijn, maar die ook mee kan deinen op onverwachte golven en grillige winden. Dit vraagt om een metgezel die ruimte laat voor imperfectie die meer bedachtzaam en vergevingsgezind is. En toen was daar een stem uit het verleden.
Ongeveer tien jaar geleden stond ik op het gras van de Royal Harwich Yacht Club, verwikkeld in een gesprek met de eigenaar van wat later onze huidige ‘3’ (een Elan 37) zou worden. We wisselden gedachten uit over de eigenaardigheden en frustraties die komen kijken bij het laten bouwen van een nieuwe boot. Het was een gesprek over dromen, verwachtingen en de onvermijdelijke vergankelijkheid van bezit. We kwamen tot de conclusie dat, hoe dierbaar een schip ook is, uiteindelijk elke boot te koop is. De vraag is zelden of, maar altijd wanneer.
En ergens hiertussen maakte ik met enige bravoure terloops de opmerking: “Bel me als je ooit wilt verkopen.” Zo geschiedde.
De grootste stappen in de transitiefase naar Lucifer 3 liggen achter ons. Met potlood worden de eerste nieuwe ambities alweer geschetst, Slechts één afspraak staat gedrukt in inkt: de aankomende Vuurschepenrace. Samen met enkele vertrouwde gezichten uit wat wij gekscherend de ‘oud-Luciferians’ noemen, koers zetten naar het groen van Woolverstone. Een knipoog naar het ‘bel-me-moment’.
We zullen daar, tussen het ritselen van zeilen en het gemurmel van getijden, gesprekken voeren over windpatronen, over stromingen en navigatie keuzes. En stilzwijgend weten we allemaal dat die woorden, ogenschijnlijk technisch, in wezen niets anders zijn dan metaforen. Voor het leerproces dat ons allen bindt. Het trage, soms weerbarstige leerproces dat ieder van ons, op zijn eigen onnavolgbare manier, doormaakt.
Ilya van Marle, Lucifer3
De naam Lucifer verwijst naar een eigenzinnige kat. Daarnaast is het de ‘brenger van het licht’ en komt het ook voor als ‘morning star’.
