Karma-blog: ‘opnieuw verliefd’
Werner Toonk is IT-projectmanager en zeiler. Na een barre tocht door de Zuidelijke Oceaan meerde hij zijn stalen tweemaster in 2018 aan in Nieuw Zeeland. Terug in Nederland publiceerde hij het boek Karma van Staal over zijn 200 dagen durende reis met verschillende opstappers. Dit jaar pakt hij de draad weer op en zeilt verder naar Kaap Hoorn. Via zijn blog op karmavanstaal.nl houdt hij ons op de hoogte.
Sat 09 Mar 2024 19:17 (CET) – Opnieuw verliefd
Met verschillende opstappers zeilde ik Karma in zo’n 200 dagen naar Nieuw Zeeland. Op Lanzarote maakten we de eerste stop. Een dag later gingen we door, naar Sal (Kaap Verdië). Daar begon m’n eerste echte oceaan oversteek. Aan de andere kant van de Atlantic gooiden we het anker uit bij Fernando de Noronha, een (eco) paradijselijk eiland voor de kust van Brazilië. Tijdens m’n tweede oceaan oversteek konden we even aan land op Tristan da Cunha. Het meest afgelegen bewoonde eiland ter wereld, midden tussen Brazilië en Zuid Afrika. Zo afgelegen dat het zelfs bij Floortje Dessing nog op de wishlist staat. Daarna stopten we nog in Kaapstad, met uitzicht op de Tafelberg. Op de Kerguelen schuilden we voor een tropische cycloon, vlak naast de grootste gletsjer van Frankrijk. De laatste tussenstop maakten we in het iconische Hobart, het eindstation van de legendarische Sydney Hobart zeilrace. Stuk voor stuk prachtplekken met onvergetelijke herinneringen.
Ik moest er destijds lang over nadenken welke van die plekken ik nu als allermooist heb ervaren. Het antwoord is uiteindelijk hartstikke simpel en duidelijk. De oceaan is voor mij de allermooiste plek. Dat is waar ik nu weer mag zijn. Out on the open, ergens tussen Patagonië en Uruguay. Nog iets minder dan 1.000 mijl. Nog een dag of tien varen. Nog een dag of tien eindeloos, intens en onvergetelijk genieten van het varen en het zijn. Op de oceaan.
Ik houd van de oceaan. Het is moeilijk om de juiste woorden te vinden voor de oceaan en voor wat de oceaan met me doet. Bovenal word ik er enorm rustig van. Zeezeiler Henk Jukkema zei ooit ‘De oceaan is ouder dan welke religie of politieke overtuiging dan ook en dat geeft me een heel rustgevend gevoel.’ Zo is het. En het is zoveel meer dan dat.
De oceaan is zo onbeschrijflijk prachtig en krachtig. De oceaan is de bron van het leven. Op andere planeten zoeken geleerden er al jaren naar. Vloeibaar water, omdat we dat als voorwaarde beschouwen voor leven zoals wij dat kennen.
De oceaan is één geheel, in alles verbonden. Atlantisch, Indisch, Pacific, Arctisch en Zuidelijk. De oceaan vormt continenten en bakent hun grenzen af. De oceaan verbindt, alle continenten. De oceaan vormt. Prachtige ruige kustlijnen. De oceaan nodigt uit. Om te genieten van eindeloze vergezichten die keer op keer als 3d schilderijen tot leven komen.
De oceaan geeft onze planeet haar kenmerkende blauwe kleur, maar de oceaan is veel kleurrijker dan dat. 50 Shades of Gray verbleken bij die duizenden soorten blauw. Azuurblauw, ijsblauw, donker blauw, you name it, de oceaan heeft het. Het ene moment is ze helder, transparant en oneindig diep blauw, dan weer groen, donker en soms git zwart, met witte schuimkoppen.
Natuurlijk is het vooral heel veel water, maar dat water is geen dag hetzelfde. Op het ene moment kabbelt het liefjes langs de boot en op andere momenten gaat het als een beest te keer. Slaat op het dek, verandert alles in een zoute en vaak koude douche. Knalt zo krachtig tegen de boeg dat het lijkt of je ineens op de rotsen vaart. En dan is het weer vlak als een spiegel. Tot er weer een rimpeling ontstaat en zich een nieuw golfpatroon opbouwt. Dat sterker is dan wat dan ook.
De oceaan – en al dat water – stroomt. Koud water richting de polen, warm water de andere kant op. En in de zuidelijke oceaan naar het oosten. Op papier althans. De werkelijkheid van de oceaan is veel complexer. Een kleurenafbeelding van de stroming heeft meer weg van een abstract schilderij. De stroming van de oceaan laat zich niet vangen in een paar lijnen.
De oceaan draagt, schepen rond de wereld. Vrachtboten met grondstoffen en goederen over druk bevaren snelwegen van het ene naar het andere continent. Soms via een nauwe passage, gemaakt door de mens. Meestal out on the open. Marine schepen naar verre landen om hulp te bieden, vrijheden te beschermen en veiligheid te waarborgen. Zeilboten, die via slingerpaden rond de wereld zeilen, naar tropische eilanden en afgelegen plekken.
De oceaan is grenzeloos, eindeloos en kent geen beperkingen. De oceaan biedt ruimte en vrijheid om overal naar toe te kunnen en om eindeloos door te kunnen. De wereld rond, tot je weer terug bent, en dan nog een keer. De oceaan is uitgestrekt en groots, veel groter dan je je als mens kunt voorstellen, zelfs na een non-stop oversteek van de Grote Oceaan. De oceaan heeft diepgang, soms meer dan 4 km. Onbereikbaar diep. Niets is er oppervlakkig.
De oceaan is een thuis, voor eindeloos veel diersoorten. Hoewel er teveel gevist is, leeft er gelukkig nog van alles in het water. Van kleine met het oog onzichtbare organismen tot en met de majestueuze walvissen, die spuitend boven komen en met een sierlijke zwaai van hun V-vormige staart weer naar beneden duiken. Boven het water ontelbare soorten vogels, waarvan de Royal Southern Albatros mijn hart gestolen heeft. Eindeloos en ogenschijnlijk moeiteloos cirkelen ze rond, wel 400 mijl op een dag, een rondje om de wereld om vervolgens weer ergens te laden op een afgelegen eiland, om te paren met dezelfde partner. Mates for life.
De oceaan verveelt nooit. De oceaan verrast en inspireert, maakt hoofden leeg en laat nieuwe dingen ontstaan. Het levert al eeuwen mooie boeken, gedichten en talloze liedjes op. Over de oceaan, het verlangen het varen en het zijn. Ondanks al die tekst, is de oceaan ongrijpbaar, niet te bevatten en niet te vangen. Met geen tekst, foto of film is het gevoel van het zijn op de oceaan vast te leggen.
Ik krijg geen genoeg van die eindeloze hoeveelheid water. Ik ben dol op water, op veel water en op veel watersporten. Maar het meest van alles houd ik van het zeilen op de oceaan, in het midden van alles, van al dat water, dagen en soms zelfs weken achtereen eindeloos genieten zonder aan land te hoeven.
De oceaan fascineert in al zijn aspecten. Hij is energiek, altijd in beweging en stopt nooit.
Hij, want iemand heeft ooit bedacht dat de oceaan mannelijk is. Het zal, ik voel er dezelfde liefde voor als voor m’n (droom)vrouw. Stiekem ben ik een beetje verliefd op alle twee. En ik geniet. Met volle teugen. Van het zeilen op de oceaan met alle ongemakken, de vergezichten, het gebeuk, de snelheid, het geschommel, maar bovenal het zijn op de oceaan.
Mon 11 Mar 2024 02:27 (CET) – Stuiteren
We stuiteren. Raggen. Over de golven. Op één oor. De hele dag al. Windkracht 6, soms vlagen 7. Genua staat bijna vol en het vierde rif in de main. We schudden continu alle kanten op. Karma vaart hard vooruit en gaat tegelijkertijd heen en weer en op en neer in een erg onregelmatig patroon. Het lijkt alsof we in een van de betere kermisattracties zitten. Deze gaat alleen wel 26 uur door. Denk het je eens in. Hoe zou jij uit zo’n attractie stappen? Dan heb je een beeld van hoe het er hier aan boord nu aan toe gaat. Wij stappen er morgen natuurlijk nog niet uit, maar als we het zouden doen, dan kost het wel weer even moeite om rechtop te staan en normaal te bewegen.
Het is apekooien. Overal vasthouden, echt vasthouden. Zorgen dat er niets valt of stuk gaat. Bovenal goed op jezelf letten en op de ander, want we zijn maar met z’n tweeën. Blijven eten, slapen, drinken. Doorgaan. Op tijd afwisselen, maar niet te snel. Er moet geslapen worden, anders houd je het niet vol. De ander moet slapen, anders houdt hij het niet vol. We draaien wachten van 4 uur. Anders is het niet te doen.
Donker is het nu. Net tien uur geweest. De dag was prachtig en vloog voorbij. Net als de mijlen naar Uruguay. In 4 dagen hebben we ruim een derde van de afstand gezeild. Als we zo door kunnen, dan zitten we morgen al bijna op de helft. Maar we kijken meestal niet verder dan een dag vooruit. De wind is erg veranderlijk, de verwachtingen lopen uiteen, en wat vandaag mooi lijkt kan morgen prut zijn. We hebben hier zo dicht bij de kust ook niet heel veel ruimte om uit te wijken.
In niets lijkt het op de eindeloze leegte van de Zuidelijke Pacific. Het is zelfs druk om ons heen. Op Marine Traffic zie ik 90 mijl naar het oosten honderden (!) vissersboten. De rand van het continentale plat ligt er helemaal vol mee. Van de Falklands tot aan Mar del Plata. Het werkt net als bij de melkweg. Als je kijkt wat er tussen de sterren zit, dan zie je daar ook weer sterren. Virtueel dan. De vissersboten zijn te ver weg om met het blote oog te zien. Ondanks de afstand zien we er op de AIS al wel tientallen. Chinees, Koreaans, Spaans, Russisch en vast nog veel meer nationaliteiten. (Why? Wat als we dat nu eens niet zouden doen …)
Veel dichterbij op 5 mijl afstand vaart de Union Taylor, een cargo schip. Onderweg naar Recalada. Geen idee waar dat ligt. Haast heeft ze niet want we varen al uren gelijk op. Verderop schiet de Viking Jupiter voorbij. Een groot Noors cruiseschip, dat net uit Ushuaia komt. Die heeft wat meer haast. 1.000 liter stookolie per uur verbruikt een cruise ship kennelijk. En dan de aller goorste stookolie. Bah.
Wat meer aandacht verdient is een ander schip, dat net van de AIS verdwenen is. Soms gaat dat zo. Ik heb de naam opgeschreven: Port Macau. 190 meter lang, geregistreerd op de Marshall Islands zoals zoveel van die schepen. Ze komt recht op ons af. Vrijwel ramkoers. Geschatte afstand is 111 meter over iets meer dan een uur. We hebben nog even de tijd, maar zo’n schip heeft ook tijd nodig om koers te verleggen. Want dat is hoe het werkt. We zijn een zeilboot, laten ons sturen door de wind, en hebben voorrang op die grote jongens.
Vroeger was dat nog weleens lastig. Tegenwoordig met AIS kun je ze makkelijk oproepen en zien ze jou. Zo stabiel mogelijk koers houden, op tijd contact zoeken en duidelijk zijn in wat je wilt. Vriendelijk natuurlijk. In Patagonië ging dat in het Spaans (en te vaak zonder AIS). Jojo Rojo. Hier is het weer Engels: Port to Port. Daarmee maak je kenbaar op welke manier je elkaar wilt passeren. Anders dan op de weg, is hier geen rechts of links.
Ben benieuwd waar en wanneer Port Macau weer opduikt. Links of rechts. Als het maar niet recht voor ons is.
Ach, het komt goed. Het komt altijd goed. We gaan nog een paar dagen stuiteren, genieten van het ongemak. In die prachtige kermis attractie. En alert zijn.
‘Port Macau Port Macau here the Karma, sailing vessel Karma …’
Tue 12 Mar 2024 07:47 (CET) -Voorop staat de kleine rolgenua stevig aangetrokken…
Vandaag liet de Zuidelijke Atlantic zich van haar andere kant zien. Gisteren stuiterden we erover en was het druk. Vandaag was het er verlaten en nagenoeg vlak. Zie de foto. Slechts een hele zwakke deining liep nog richting het oosten. Verder was er niets. Leegte. Zelfs op de AIS hebben we de hele dag geen enkel signaal opgepikt. Een enorm contrast met gisteren. En met wat er nu gebeurt …
Het is kwart voor drie. ’s Ochtends vroeg. Kwart voor zeven in Nederland. Een reguliere dinsdag. De eerste mensen zijn al op kantoor, de koffiemachine loopt of de wekker gaat. Hier is m’n nachtwacht net begonnen. Het vierde rif zit erin en het staat strak, snaarstrak. Beter dan het de afgelopen maanden heeft gestaan. Toen stond het wat bol. Maar bol betekent dat het meer wind vangt. Dat willen we niet. Zeker vannacht niet.
Voorop staat de kleine rol genua stevig aangetrokken. Nou ja, klein, met dit weer is ‘ie best groot. Ik heb hem net alvast zo’n 10 procent ingerold. De windmeter geeft 25 knopen aan. Windkracht zes. Nog relatief rustig, maar aan alles voel je dat er meer aan zit te komen. Of is het mijn verbeelding? Hebben we ons onnodig laten opfokken?
De gribfiles en de berichten van Ruud geven het al even aan: Een portie stevige wind op de neus. Dertig knopen met vlagen tot 45. Het is altijd afwachten hoe dat uitpakt. We verwachten dat de wind tussen vier en acht haar hoogtepunt bereikt. Zo laat is het nog niet en de windmeter loopt gestaag op. Af en toe geeft ‘ie al 28 knopen aan. De genua zal nog wel wat kleiner worden.
We hebben geen stormfok klaar gelegd. Tot en met veertig knopen kan deze genua het prima hebben. Daar is ‘ie speciaal voor gemaakt. Als het daar significant boven komt, dan hebben we geen voorzeil nodig en rollen we de genua helemaal weg. Alleen het vier dubbel gereefde grootzeil is dan meer dan genoeg.
Tussen half acht en half elf verwachten we wat regen. Veel lijkt het niet te zijn. In Buenos Aires onweert het nu en komt het met bakken uit de lucht. Daar houden ze volgens Ruud rekening met zo’n 15 tot 30 centimeter regen in 24 uur. Centimeter. Zo’n beetje dat wat er valt in twee kletsnatte Nederlandse wintermaanden. Een onvoorstelbare hoeveelheid voor het altijd zonnige Perth.
Vooralsnog is het hier goed vol te houden. De golven worden wat groter en het gestuiter is natuurlijk weer volop aan de gang. Maar ik heb heerlijk kunnen slapen net en voor Mitchel liggen we over de goede boeg. Over een paar uur zijn we er weer door, draait de wind en pakken we onze koerslijn weer op. Dan begint ook de tweede helft van deze tocht. Nog iets meer dan 650 mijl te gaan.
Als er geen gekke dingen gebeuren, dan zijn we binnen een week in Piriapolis. Dan zit het oceaanzeilen er weer even op. Ik zal het missen, maar bovenal ben ik dankbaar dat ik de afgelopen maanden deze tocht heb mogen maken. Met Mitchel, Oscar, Maud, Tyche en met Robert. Thx! Ook aan m’n thuisfront en m’n opdrachtgevers.
29.7 op de meter. Nog net geen dertig. Tijd om weer naar buiten te gaan en de lieren wat aan te halen.
Werner maakt ook video’s aan boord van KARMA, die kan je hier bekijken.
Werner Toonk
