Skûtsjesilen: Deining
Het water is een slag grauwer van kleur dan de lucht. De hashtag is #sks18. Op de Persboot van het Skûtsjesielen 2018 wordt Frysk gesproken. Toch versta ik het als me wordt gevraagd of ik koffie wil. De schipper spreekt uit pure vriendelijkheid Nederlands tegen me. Hij vertelt met een bescheiden tongval over het verleden waarin hij drie keer de grote wedstrijd won. Vandaag staat hij aan het stuurwiel van de snelle boot waarmee we ons tijdens de wedstrijd tussen de grote zeilboten wagen. Ik neem zijn houding aan, de benen wat uit elkaar, de ene voet iets meer naar voren dan de andere. De deining van het open water vraagt om zeebenen.
‘Windkracht vier tot zes’, vertelt hij desgevraagd.
‘Meer moet niet, dan gaan ze om.’
De start is majestueus, het plaatje van de driehoekige zeilen op rij oogt als de indrukwekkende contouren van piramides. Wat volgt is het afleggen van een parcours dat de vorm van een zandloper heeft. Niet dat ik het patroon kan volgen, mijn blik dwaalt al snel af naar de hoeveelheid kleine bootjes die tussen de grote schuiten krioelt. Ik zie een met notabelen volgeladen bootje van de Provincie Fryslân, een sloep van de KNRM, de boot van de Reddingsbrigade en een speedboot vol zakenmensen met de naam van de hoofdsponsor op de boeg. Maar bovenal zie ik ontelbaar veel kleine snelle bootjes vol persmensen die – al dan niet live – verslag doen van de race.
De bruine zeilschepen trotseren het water en de aanzwellende wind. Twee schippers strijken halverwege de tocht de zeilen. De traumahelikopter vliegt aan. Via een krakende portofoon komt het bericht binnen dat een deelnemer hardhandig met de giek in aanraking is gekomen. Het andere schip heeft averij opgelopen. De boodschap levert weinig deining op, mijn vaargenoten blijven ingespannen naar de overgebleven skûtsjes turen.
Een speedbootje komt met hoge snelheid aanvaren, een verslaggever van Omrop Fryslân springt bij ons aan boord om met schorre stem de finish te verslaan. Tot mijn verbazing zie ik dat de binnenkomst van het winnende schip uit Stavoren wordt gemarkeerd door een schot met een dubbelloops jachtgeweer. In de lucht wel te verstaan. De radioman doet opgewonden verslag van de race om de tweede en derde plaats, maar de aandacht om hem heen is al verslapt. Er is altijd maar één winnaar.
Op weg naar de wal raak ik verstrikt in het feestgedruis dat klaarblijkelijk annex is aan het skûtsjesielen. Een in goud gehulde volkszanger windt op een groot schip met gemak en plezier zijn toehoorders om de vinger. Het volume dat hij produceert is enorm. Meer moet niet, denk ik, dan gaan ze om. Deining kent vele verschijningsvormen.
