Karma-blog: ‘Ineens zie ik een licht ..’
Werner Toonk is IT-projectmanager en zeiler. Na een barre tocht door de Zuidelijke Oceaan meerde hij zijn stalen tweemaster in 2018 aan in Nieuw Zeeland. Terug in Nederland publiceerde hij het boek Karma van Staal over zijn 200 dagen durende reis met verschillende opstappers. Dit jaar pakt hij de draad weer op en zeilt verder naar Kaap Hoorn. Via zijn blog op karmavanstaal.nl houdt hij ons op de hoogte.
Wed 13 Mar 2024 11:35 (CET) – Ineens zie ik een licht ..
Hier zeilen is niet makkelijk. Of misschien is het nog wel algemener: Zeilen is niet makkelijk. Met goede wind, is alles prima te doen. Maar als de wind tegen zit? Opkruisen, stevige vlagen, fronten die passeren of juist net te weinig wind en dan ook nog uit de verkeerde hoek? Dan blijkt het allemaal niet meer zo simpel.
De weersystemen voor de Argentijnse kust wisselen elkaar enorm snel af. De meeste zeilers wachten hier telkens op een goed weer-window en varen dan snel naar de volgende beschutte ankerplek. Zo gaat dat bij lastige kusten. In Zuid-Afrika was dat net zo. Wij doen het anders. We slaan Argentinië over en varen non-stop naar Uruguay. We moeten het weer dus nemen zoals het komt.
Dat maakt het zeilen niet makkelijk. Gisternacht stond er te veel wind, uit de verkeerde hoek. Vandaag was het vrijwel windstil maar tegelijkertijd een enorme klotsbak. Nu staat er zo’n 9 – 11 knopen, uit de verkeerde hoek. Zie dan maar eens lekker tempo te maken met een zwaar stalen schip.
Het trimmen houdt mij de hele nacht bezig. Onder een prachtige sterrenhemel probeer ik alles wat ik kan bedenken om er net een halve knoop extra uit te persen of een paar graden hoger te sturen. Blokje erbij , lijntje eraf, val iets strakker, schoot wat losser. En alle mogelijke combinaties natuurlijk. Ik ga er zo in op dat m’n thee koud wordt. Gelukkig is de buitentemperatuur ondertussen goed te doen. Twee paar sokken in onze laarzen hoeft niet meer. Blote voeten volstaan vannacht zelfs.
Tussendoor probeer ik een foto te maken van de enorme sterrenpracht, op zo’n manier dat ook de contouren van de zeilen zichtbaar zijn. Dat is verdorie ook nog niet makkelijk. Als ik naar het resultaat kijk, zie ik ineens een ander licht aan de horizon verschijnen. Veel lager en feller dan de sterren, veel dichterbij. Wit, met wat rood schijnsel erbij. Op de AIS is nog niets te zien. Afstanden zijn zo moeilijk in te schatten op het water als het donker is. Ik houd het licht goed in de gaten om te zien welke kant het op beweegt en om te bepalen of we moeten uitwijken.
Pas na een klein half uur begrijp ik dat het licht omhoog beweegt… Het is Venus. Een uur later is van al dat moois niets meer te zien en komt de zon tevoorschijn. M’n nachtwacht zit erop. Tijd voor een dutje.
Thu 14 Mar 2024 08:12 (CET) – Laveren tussen de vissers
Vandaag zijn we door de 500 mijls grens gegaan. Nog minder dan 500 mijl naar Uruguay. Als alles goed gaat zijn we daar uiterlijk maandag. Zolang we geen andere schepen raken dan, want het is best druk hier. We laveren tussen de vissers door.
Dat komt goed. Er zit voldoende afstand tussen. De visser die op het plaatje nog voor ons ligt zijn we net voorbij. De rest is allemaal echt nog tientallen mijlen ver weg. De bovenste in het plaatje zelfs 300 mijl. Bijzonder dat we vandaag zo’n enorm scherp beeld hebben van de AIS signalen.
Morgen gaan we zelf weer proberen om wat te vangen. Dat zou weer eens fijn zijn. In Patagonie konden we geen lijn meeslepen, vanwege de waterplanten (kelp). Dat wil je niet vangen, dan breekt de lijn. Hier kan het weer prima.
Sun 17 Mar 2024 00:41 (CET) – Keihard .. de verkeerde kant op
Nog minder dan 200 mijl naar Piriapolis. We hebben er voor moeten knokken. Continu afwisselend tussen enerzijds hoog aan de wind varen met te veel wind en anderzijds zonder wind liggen schommelen in een klotsbak met grote golven. Maar we hielden vol, we gingen door en we waren er bijna. We zijn er ook bijna. Maar vanmiddag ging er iets helemaal mis. …
We varen zo’n 125 mijl uit de Argentijnse kust ter hoogte van Mar del Plata. De lucht is strak blauw en de temperatuur is veel aangenamer dan in Patagonië. Toen ik vanmorgen om 04.00 van Mitchel de wacht overnam, kwam ik zelfs wat zwetend uit m’n veel te dikke slaapzak. Het is onze op één na laatste nachten op zee, denken we dan nog.
Mitchel meldt geen bijzonderheden. Er zijn geen schepen in de buurt, er is niets te zien en de wind en de koers zijn stabiel. Los van de warmte heb ik heerlijk geslapen. Ik lag zelfs te dromen toen ik wakker werd. REM slaap dus. Veel fijner wakker worden dan uit de diepe slaap. Toch zal om 04.00 opstaan nooit mijn favoriet worden.
Ik verlang naar koffie, maar drink thee. Alles om straks na deze wacht weer zo vlot mogelijk in slaap te kunnen vallen. Slapen is belangrijk, anders houden we het niet vol. Heel veel hoeven we trouwens niet te doen, want zolang de wind stabiel is en de zeilen goed getrimd zijn, loopt Karma wel. Dat wat we wel doen kost enorm veel energie. Dagen achtereen hoog aan de wind is z’n tol aan het eisen. De eindstreep is dichtbij en de laatste loodjes wegen altijd het zwaarst.
Tijdens m’n wacht ben ik toch weer flink in de weer om de zeilen en het roer net wat beter te trimmen. Er zit te weinig tempo in de boot en de koers is niet goed. Ik doe wat ik kan, maar heel veel beter wordt het niet. Helaas. Als ik ’s middags opnieuw de wacht overneem herhaalt zich hetzelfde tafereel, maar nu laat ik het er niet bij zitten. Wat is er toch aan de hand? Waarom komen we niet naar het noorden en waarom gaan we zo traag?
Dan zie ik dat er een groot verschil zit tussen de snelheid door het water en de snelheid over de grond. Ruim twee knopen. Dat was me vanmorgen niet opgevallen. Met de boot is niets mis, met de zeiler of de zeilen ook niet. Het is stroom. Maar hoe dan!?
In dit gebied stroom de Falkland current. Van Zuid naar Noord, dus die loopt in theorie mee. De werkelijkheid is echter veel complexer dan dat. De oceaan laat zich niet vangen in wat simpele lijnen. Windy geeft veel meer detail en laat goed zien wat er wel aan de hand is.
We zijn 25 mijl te ver naar het oosten doorgevaren, waardoor we de stroom nu hard tegen hebben. Geen getijdestroming die zometeen weer draait, maar vrijwel permanente stroming. Onverwachts, onnodig, dom, te laat gezien. Leerzaam, dat is het wel, want dit gebeurt niet nog een keer.
We moeten terug, terug richting de kust, en dan pas weer naar het noorden naar Piriapolis. Dat is jammer want dat gaat ten koste van goede wind, maar als we het niet doen, dan houden we de komende 100+ mijl flinke stroom tegen en dan schieten we ook niet op.
Nog voor ik er helemaal uit ben en voordat ik heb kunnen afstemmen met Ruud, stuur ik bij. M’n frustratie zit te hoog. Tegelijkertijd trekt de wind aan. 27 knopen. Karma loopt meteen en racet er vandoor. Ruim 8 knopen door het water, 9 soms. Uitschieters naar 30 knopen wind. Dat is te veel voor vol tuig. We halen de bezaan eraf.
Ook zonder bezaan gaan we nog steeds 8 knopen. Op een lange oversteek zou ik absoluut meer zeil minderen nu, maar ik wil hier weg weg. Nu. Weg van waar de stroming ons al uren zo dwars zit. Terug richting de kust, dan maar even blazen en flink druk op die zeilen. Karma kan het hebben, normaal gesproken.
Naast de stroming staat er ook nog getijdestroming, en lopen er meerdere deiningen en golven door elkaar heen. Het water is een grote klotsbak. Dat past precies bij wat we dit hele traject al mee maken, maar dat went natuurlijk niet en blijft vervelend. Het zal er ook mee te maken hebben dan de oceaan bodem hier heel stijl omhoog loopt.
Binnen maken we de balans op. We hebben nog iets minder dan 200 mijl te gaan. Het is zaterdagavond. Het leek erop dat we maandagochtend heel vroeg zouden aankomen. Maar met de huidige verwachtingen waarbij we de stroom meenemen, en de laatste wind verwachting, lijkt dinsdagochtend meer voor de hand te liggen. 24 uur tegenslag, zo vlak voor de finish. Frustrerend, maar bovenal leerzaam.
Met hard zeilen en goed koers zullen we proberen om toch nog maandag met daglicht aan te komen. Dat moet kunnen. Niet als we ons nog een keer zo vergalopperen, niet als de wind ons de laatste dag in de steek laat, maar wel als het een beetje meezit, dan hebben we nog een goede kans.
Als ik dit schrijf zijn we drie uur en dik 25 mijl verder, of eigenlijk terug dus. Dat was even afzien, maar het stroomt weer. We varen weer op tempo de goede kant op. De watersnelheid en de snelheid over de grond zijn nagenoeg gelijk. De wind zit weer net onder de 25 knopen. Het is acht uur geweest. Slaaptijd. Om middernacht begint m’n nachtwacht.
Werner maakt ook video’s aan boord van KARMA, die kan je hier bekijken.
Werner Toonk
