Nooit meer in de knoop
Jan-Willem Polman, oprichter van De Lijnenspecialist, heeft van 2008-2010 samen met zijn gezin gereisd met zeilboot Kaat. Na die twee jaar oceaanzeilen wilde hij wat nieuws. In zijn boek Handboek splitsen van moderne lijnen, beschrijft hij alle basistechnieken voor het splitsen van lijnen.
Je boek staat vol met alle denkbare splitsen en technieken. Hoe heb je eigenlijk zelf leren splitsen?
Ik zeil vanaf kind af aan en ben ook twee jaar op wereldreis per zeilboot geweest. Dan weet je dat je leven letterlijk van een lijn kan afhangen. Er bestond nog geen handboek splitsen, dus heb ik mijn kennis van diverse mensen moeten leren. En ik heb op basis van die principes ook een aantal technieken zelf door ontwikkeld. Ik ben kunststoftechnoloog van huis uit en heb letterlijk zitten rekenen en puzzelen aan sommige splitsen om ze praktischer en beter te maken.
Is het eigenlijk wel nodig om al die splitsen te maken aan boord? Vaak kun je toch ook gewoon een knoop leggen?
Er komen steeds duurdere kunststof vezels, zoals Dyneema aan boord. Juist deze nieuwe vezels hebben een splits nodig, waarmee je nagegoeg de originele sterkte behoudt. Als je deze lijnen knoopt, dan verlies je namelijk rond de 50% van de breeksterkte. Verder zijn er allerlei praktische situaties aan boord die een splits noodzakelijk maken, zoals bijvoorbeeld een doorlopende lijn (bijvoorbeeld voor rolzeilen) of een verjongde lijn, een val met stalen of Dyneema voorloop. Dit kun je laten doen, maar het is leuk en makkelijk om het zelf te kunnen.
Welke splits heb je inmiddels het vaakst gemaakt? En zou je die ook geblinddoekt kunnen doen?
Moeilijke vraag, ik heb zo veel gesplitst! Maar een splits in een enkelvoudig gevlochten Dyneema lijn denk ik dat ik die wel het vaakst heb gemaakt. Dat is ook de basis voor alle Dyneema splitsen. En geblinddoekt wordt wel lastig, vooral als je iets moet opmeten. Maar ik zou de uitdaging wel aandurven.
Zijn het jouw handen die we in het boek de splitsen zien maken? En heb je alle foto’s in het boek ook zelf gemaakt?
Jazeker dat zijn mijn handen! Ik heb alle splitsen en de foto’s zelf gemaakt. Dat was nog niet zo makkelijk om tegelijk te doen overigens. De camera hing boven mijn werkblad en ik bediende die via de computer. De computermuis lag op de grond, zodat ik daar met mijn voet op kon klikken en ik mijn handen vrij had. Bij elke foto heb ik ook goed nagedacht hoe ik alles zo duidelijk mogelijk in beeld kon brengen.
Bonusvraag. Welke splits mag in ieder geval op geen enkele boot ontbreken volgens jou?
Als je vallen van Dyneema hebt, dan is het zonde als je die aan je sluitingen hebt geknoopt. Dan moet je echt een oogsplits maken om de sterkte van je lijn te behouden. En het is echt niet zo moeilijk om dat te leren.
Dit interview kwam tot stand door medewerking van uitgeverij Hollandia en Aart-Jan Klok van Sailspecials.
