‘Royaal’
‘Kom maar langs, dan leid ik je rond en praten we over de werf. Je mag alles vragen en alles zien. Tot vrijdag, 10.00’. Dus op naar Vollenhove. Op de dijk van de oude Zuiderzeekust. Uitkijken over het nieuwe land. Het land dat gemaakt is door mensen met eeuwenlange ervaring in droogleggen. Je eigen leefruimte creëren. Kan het nog symbolischer?
Vrijdag
De film Awakenings vertelt het verhaal van Oliver Sacks, de fameuze neuroloog die zich over een groep vreemde patiënten buigt. Ze zijn getroffen door een mysterieuze aandoening waardoor ze in een schemertoestand verstijven en zombies worden. Hij weet na lang onderzoeken een aantal te ontwaken. Ze keren terug in de wereld die ze jaren daarvoor verlieten. Aangrijpend. Maar nog aangrijpender is het verhaal van één van hen. Een paar dagen na zijn ‘terugkeer’ vraagt hij Sacks de behandeling ongedaan te maken. Hij zegt:’ in deze wereld wil ik niet leven. Alles is lelijk, gemaakt om weggegooid te worden. Zonder liefde, zonder aandacht. Ik wil hier niet zijn’.
Had hij maar bij Royal Huisman kunnen rondkijken.
Tja, een straffe uitspraak. Maar het was dan ook radicaal, mijn bezoek op die vrijdag. Op deze werf klopt alles. Een aparte ruimte om met klanten te praten, met top koffie en gedempt licht. Drie voorbeeld kastjes die er klaarstaan voor een klant, alle drie uiterlijk exact hetzelfde maar verschillend van gewicht door het gebruik van verschillend basismateriaal. Zo kan de klant de balans bepalen tussen gewicht en gewenst gevoel van luxe. En dan het gebouw in. De schone werkvloer. De 70 meter lange bakoven voor carbonmasten. De smetteloze gereedschappen. De strakke computerschermen met detailtekeningen. En ook de manier van lopen van medewerkers. Nooit gehaast, of achteloos, altijd de voeten die zich bedachtzaam afwikkelen…meteen opvallend voor iemand met een achtergrond in fysiek theater.
In de timmerwerkplaats
Het mooiste moment. We komen in de timmerwerkplaats. Een zaal met een zee van werktafels. Geen Hilversum 3, geen zaagsel op de grond. Geen pin-ups. Geen ego in de lucht. Of lolbroekerij. Geen zout in de koffie, of lijm aan je tang. Mijn blik valt op iemand die met een paneeltje bezig is. Check en double check. Scherpe beitel. Schoon schuurpapier. Er steekt een millimeter fineer uit aan de kopse kant. Dat moet er af. Dan snijdt de glanzende beitel door het fineer. Niet in één haal, zoals wij stervelingen dat zouden doen, maar in 4-5 keer, met steeds een blik er tussendoor. Langs de snede naar einder kijken. Praten met het hout. Ademt de baby goed? Vijf teentjes aan iedere voet? Zo is het goed. Ik zie een moeder met een pasgeborene. Dit is geen werkplaats, dit is een kraamafdeling.
En straks gaat daar een schip te water waaraan alles zo ultiem verzorgd is, en dat van jou is. Stel je voor dat je zo’n schip hebt laten bouwen. Dat ultieme gevoel in je eigen droom te leven. Een eigen stuk land. Ontstaan aan de oevers van de Zuiderzee. Het duizelt me. In een dorpje waar de Godvrezendheid in de lucht hangt. Waar het geloof in eigen kunnen hand in hand gaat met het geloof in de volmaaktheid. De religie van het ambacht. Schepen bouwen, bidden of vissen, wat maakt het uit? Met één detail: de Royal Huisman gelovigen hebben een pact gesloten met de superrijken. Die geloven ook in de volmaaktheid. Ze houden van elkaar. Ze zoeken mekaar op. Ze fluisteren met elkaar, in die ruimte met die kastjes. Daar wordt de liefde bedreven. En daar komen de mooiste kinderen van.
Mijn hemel, wat een schepen…
In de auto
Als ik terugrijd ben ik de kluts kwijt. Had ik nu de trots der natie gezien? Had ik perversie geproefd? Of perfectie? Ben ik jaloers? Overmand door bewondering? Terneergeslagen omdat mijn ooit gebouwde tweemaster van 18 meter zojuist gedegradeerd was tot een veredelde vlet? Blij omdat de maakindustrie in Nederland wel degelijk een toekomst heeft, als we maar geloven in ons unieke kunnen? Verdrietig omdat Sacks’ patiënt dit nooit zag? Gelukkig omdat ik de hemel bezocht? Het eindstation van de ultieme rijkdom? Dan dringt het tot me door. Ik ben zojuist verliefd geworden op Royal Huisman. Als een puber.
Royaal in de war dus.
©Eric de Groot, schrijver van Het Fransche Gaatje, zeiler, paraglider en ontwerper van bijeenkomsten. Marum,
