Ko Kuyt 1872 – 1942
Het was zijn wens om als eerste Nederlander de wereld rond te zeilen. Onder andere Joshua Slocumb en Alain Gerbauld gingen hem voor, maar Ko vond dat jammer dat, juist uit het land van de zeevaarders bij uitstek, niemand er nog in geslaagd was dat na te doen.
Voordat hij tot dit besluit kwam had Kuyt al een leven vol omzwervingen achter de rug. Hij was onder andere steenhouwer in Stuttgart, handelsreiziger in de Zaanstreek, havenarbeider in Buenos Aires en werkte op de rubberplantages op Sumatra. Als zijn zoon Jaap gevraagd werd wat zijn vader was, antwoordde hij: ‘avonturier’. En dat is misschien wel de beste omschrijving voor de levenswandel van Ko Kuyt.
Het werd een 40 jaar oude Noorse loodsboot, gedoopt de Holland, waarmee Ko het avontuur aanging. Volgestouwd met blikken boerenkool, hutspot, bruine bonen en een paar kruiken jenever. Met de Holland vertrok hij op 22 augustus 1937, samen met scheepsmaat Dirk Hofman. Het werd een rampzalige tocht, de details daarover zijn te lezen in het boek ‘De Holland, Zaandijk-New York v.v.
Het begon met ruzie met de Engelse autoriteiten die zijn papieren niet begrepen, vervolgens sloeg zijn radiozender kapot nog voor hij Spanje had bereikt. Daar was hij zo vriendelijk om twee passagiers aan boord mee te nemen, maar daar bleek het niet mee vol te houden. Hij loosde hen illegaal in Dakar. Bij de daadwerkelijke overtocht naar Brazilië dacht Ko dat zijn scheepsmaat overleden was en was net van plan hem een zeemansgraf te geven. Maar Dirk had weliswaar een malaria, elefantiasis en een zonnesteek, maar bleef in leven. Ze kwamen uiteindelijk in Frans Guyana aan zeilden daarna via Suriname naar New York. Daar kwam hij eerst niet aan land omdat hij, wederom, niet de juist papieren had. Maar door zijn compromisloze verschijning maakte hij indruk op vliegtuigbouwer en scheepsliefhebber Anthony Fokker. Via bemiddeling van Fokker kan de Holland een ligplaats krijgen bij de Montauk Yachtclub, tussen de kapitale jachten van miljonairs. Op 2 augustus 1938 vertrekt Kuyt voor de terugreis en krijgt een heldenonthaal op 11 september in Zaandijk.
Kuyt heeft de smaak te pakken en gaat het jaar daarop (augustus 1939) weer op reis met zijn schip, deze keer moet het een echte wereldreis worden. Maar in Engeland hoort hij dat de Tweede Wereldoorlog is begonnen en hij besluit naar huis terug te gaan. Tijdens de oorlog geeft Kuyt lezingen over zijn zeiltochten en is daarbij duidelijk in zijn mening over de Duitsers. Mogelijk wordt hij verlinkt door één van de luisteraars, want hij wordt gearresteerd en moet voor 5 maanden naar een werkkamp in Duitsland. Als hij terug komt is hij mentaal en lichamelijk een wrak. Zijn vrouw koopt nog een 16m2 voor hem, maar daar heeft hij nauwelijks in kunnen zeilen. Hij kon, zoals hij het zelf zei: “Geen touwtje meer aantrekken”. Jakob Gerhard Kuyt overlijdt op 19 september 1942.
