Mee met de Zeezeilers: Atlantische oversteek, wat kan je daarvan verwachten?
Ruim 40 jaar geleden begonnen op het voormalige eiland Marken, zijn De Zeezeilers alweer jaren gevestigd in Harlingen van waaruit zij hun instructietochten plannen. Voor de deur de Waddenzee, een van de meest unieke en uitdagende zeilgebieden in Europa als het gaat om navigatie en tochtplanning. Bij De Zeezeilers kan je terecht voor theoretische en praktische CWO of RYA-cursussen of avontuurlijke tochten en oceaanoversteken. De instructeurs zijn ervaren en gecertificeerde zeezeilers die er plezier in hebben hun kennis over te brengen op de cursisten. Maandelijks vertellen zij over hun ervaringen op Zeilhelden.
De Atlantische oceaan oversteken met een zeilschip. Voor sommige mensen is dit er een voor de bucket list maar dat doe je niet even met je eigen schip, als je die al hebt.
De Victoria, een Swan 60 van de Zeezeilers van Marken, steekt meerdere keren per jaar de oceaan over. In november van de Canarische eilanden naar Martinique en in april/mei van Sint-Maarten via de Azoren terug naar Europa. Naast de schipper en de co-schipper is er aan boord plaats voor acht deelnemers.
Het zijn heel andere reizen dan de trainingen die op de andere schepen van de Zeezeilers worden gegeven. Bij de oceaan oversteek ligt de nadruk op reisvoorbereiding, proviandering, wachtschema’s en groepsdynamiek.
Hoeveel eten heb je nodig voor 10 mensen voor 3 weken? En hoeveel water? Hoelang blijven fruit en groente vers? Deze vragen zorgen vooraf al voor de nodige hoofdbrekens. Gelukkig zijn er deelnemers die handig zijn met Excel en zich daarin helemaal uitleven. Menu’s worden omgezet in boodschappenlijsten en uiteindelijk leidt dit tot karren vol boodschappen in de lokale (super)markt waarvan iedereen zich afvraagt of dit allemaal wel in de boot past.
Voor vertrek worden er uitgebreide safety briefings gehouden. Gebruik van veiligheidsmiddelen (o.a. reddingsvest, lifeline en vlot), EHBO en brandpreventie komen aan bod. Omdat midden er op de oceaan geen reddingsdiensten zijn is het voorkomen van calamiteiten een van de belangrijkste onderwerpen. Het kan soms dagen duren voordat een ander schip in de buurt is om hulp te verlenen. Dagelijkse inspecties van het schip zijn dan ook heel belangrijk om schade door slijtage of andere afwijkingen te constateren.
Omdat de boot non-stop vaart is er een wachtschema nodig. De deelnemers worden verdeeld in groepjes van twee die om en om wachten van drie of vier uur lopen. De schipper en co-schipper hebben hun eigen schema zodat er altijd een van beide stand-by is. Daarnaast worden ook de huishoudelijke taken verdeeld: koken (voor 10 personen!), brood bakken, checken of het fruit niet rot, algemene schoonmaak en de dagelijkse check van het schip.
In de vrije tijd die overblijft wordt er muziek geluisterd, gelezen, gemijmerd of worden er goede gesprekken gevoerd. Na een paar dagen zorgt het ritme van de oceaan ervoor dat iedereen in een bepaalde flow komt; de stress van het dagelijkse leven is ver weg en de taken aan boord zijn het enige om je druk over te maken. Zonsopkomst en zonsondergang, de sterrenhemel, de planeten en de maan zijn de constante factoren van het dagelijkse ritme. Voor deze periode zijn de Victoria en de eindeloze oceaan de bubbel waar je in leeft.
Met het visgerei aan boord wordt geprobeerd om verse vis te vangen. Soms duurt het dagen voordat we beet hebben en op andere dagen lijkt het wel spitsuur bij de vishaak. Mahi-Mahi en Tonijn zijn de meest gevangen soorten. Uiteraard vangen we niet meer dan we kunnen opeten. Een enkele vis is goed voor twee á drie dagen aanvulling op het menu.
De route wordt grotendeels bepaald door de wind en de oceaanstroming. Via de satelliettelefoon worden weerkaartjes binnengehaald en uitgebreid bestudeerd. Op basis van de meerdaagse verwachting wordt de koers voor de komende dagen uitgezet. We omzeilen gebieden met weinig wind en kijken waar de depressies naartoe bewegen om te voorkomen dat we in zwaar weer terechtkomen.
Onze positie bepalen we met de gps, gegist bestek en astronavigatie waarbij we met behulp van een sextant onze positie bepalen. Het valt niet altijd mee om op een bewegende boot een nauwkeurige hoek van de zon of de sterren ten opzichte van de horizon te meten. Toch lukt het sommige deelnemers om zo een vrij nauwkeurig positie te bepalen. Twee keer per etmaal wordt de positie in het logboek en op de papieren kaart genoteerd. Zo weten we ook bij het uitvallen van de elektronische apparatuur altijd waar we zijn.
De meeste deelnemers kennen elkaar niet voordat ze aan de reis beginnen. Een aantal weken van tevoren komen we bij elkaar om kennis te maken. Iedereen heeft een andere achtergrond maar ook een gezamenlijke interesse: oceaanzeilen.
Je zou denken dat met 10 mensen op een kleine oppervlakte er gemakkelijk irritaties of zelfs ruzies ontstaan. Daarom doen we iedere dag tijdens de hoofdmaaltijd even een rondje om te vragen of er dingen zijn die besproken moeten worden. Als kleine ergernissen niet uitgesproken worden kunnen die uitgroeien tot grote irritaties. Maar in de praktijk blijkt dat er juist een hechte groep ontstaat en zelfs vriendschappen voor het leven.
Na ongeveer drie weken op de oceaan is het ook weer fijn om land te zien. Meestal is er nog tijd om een paar dagen in een mooi baaitje te relaxen en nog even na te genieten. De eerste stappen op de vaste wal voelen wat vreemd aan en langzaam wennen we weer aan het leven in de bewoonde wereld. Een onvergetelijke ervaring rijker.
Jan-Paul Buijs
(Foto’s van de deelnemers zijn met hun toestemming gepubliceerd)
