Henk Bezemer 1946 – 2016
‘De zee ruist, een breker gromt, de boot schudt de waterdruppels van haar rug onder een stralende zon. Ik sta op het punt een nieuwe era binnen te gaan.’
Laatste zinnen van het voorwoord uit ‘Avalon’ van Henk Bezemer.
Zeiler, schrijver, wandelende watersport encyclopedie en nestor van de watersport journalistiek. Henk was redacteur van het eerste uur van het blad Zeilen en heeft als zodanig onnoemelijk veel verhalen geschreven, boottesten gedaan, boeken besproken en niet te vergeten zelf ook veel mijlen gezeild.
Een klassieker is zijn ‘Vier zomers zeilen’ waarin hij onder andere beschrijft hoe hij met een waarschip 570 zonder kompas en moderne navigatie middelen solo naar de Azoren zeilt. Minder bekend is ‘Avalon’ waarin hij zijn voorbereidingen en deelname (1992) beschrijft aan de STAR (Single Handed Transatlantic Race) later de OSTAR (gesponsord door het blad de Observer).
Op het gebied van plaatsbepaling zonder electronica kennen wij zijn gelijke niet. Sextant, Jacobsstaf, Kamal, geodriehoek en liniaal waren voor hem voldoende om op gegist bestek exact aan te komen.
Henk was tot op het laatst nog actief in de jury van de Shorthanded Awards en adviseerde de redactie van Zeilhelden.
Zeilen-oprichter Eduard Rijnja schreef het volgende in memoriam over Henk Bezemer.
Toen ik Henk leerde kennen was hij wetenschappelijk medewerker aan de universiteit van Utrecht. Een studiehoofd, altijd bezig om te onderzoeken, te studeren, te leren en te zeilen.
In 1985 begon ik met het blad Zeilen. Begin 1986 kreeg ik een brief van ene Henk Bezemer, die enthousiast was en zichzelf aanbood als auteur. Het was mijn gewoonte om eerst bij kandidaat schrijvers thuis te kijken alvorens met hen in zee te gaan. Zo kwam ik bij Henk terecht op zijn stalen zeilboot, de Ganesh, in het hindoeïsme de god van kennis en wijsheid en de beschermheilige van reizigers. Dat paste bij een man die mateloos geïnteresseerd was in kennis van de zeevaart en veel onderweg was.
Het werd een relatie van twintig jaar, waarin Henk als redacteur van Zeilen een groot aandeel had in het succes van het blad en een enorme reputatie verwierf als autoriteit in de zeezeilerij. Zijn onbetwiste deskundigheid op het gebied van de kunst van het navigeren bezorgde hem internationale faam.
Was Henk een held? Een held is in mijn ogen de man of vrouw die iets wil bereiken, wat tot dan toe onbereikbaar leek. Die bereid is tot zelfopoffering en de moed heeft zijn hele wezen in te zetten voor een ideaal. In die zin was Henk een held. Hij wilde bewijzen dat in een tijd waarin discussies plaatsvonden over de gevaren van de boze wijde wereldzee, ook een kleine houten boot groot genoeg was om de oceaan te bevaren. Dat deed hij met het Waarschip 570 op zijn eerste reis vanuit Brest naar Horta op de Azoren.
In die tijd was de elektronische navigatie in opkomst, met alle hulpmiddelen die daarbij werden uitgevonden. Elektronica kan kapot, was Henks stelling; we moeten vasthouden aan de belangrijkste kwaliteit die je moet bezitten als je het water opgaat: zeemanschap. Weet waar je mee bezig bent, durf te vertrouwen op je zintuigen, leer van het kijken naar lucht en zee. Zo ontstond het idee voor zijn tweede reis naar de Azoren. Zonder elektronica; op zon, wind, sterren en zintuigen zeilde hij vanuit Engeland opnieuw naar de Azoren. Hij kwam er, versleten tot op de draad maar intens blij dat hij als wetenschapper ook dit bewijs had geleverd.
Wat gebeurt er als je mast overboord is gegaan en je zonder motor afdrijft naar de kust en een stranding nabij is? Het was Henk die veel van dit soort ideeën bedacht en vorm gaf aan de uitvoering. Hij werd daarbij bijgestaan door zijn al even gemotiveerde collega-redacteuren. Henk werd een van de uitvinders van de belevingsjournalistiek; beschrijf niet wat je kan gebeuren als je het water op gaat, maar zoek jouw eigen mooie en vervelende momenten op het water en schrijf op wat je voelt.
Henk was een bescheiden mens en een unieke zeiler. Als u hem en zijn avonturen wilt beleven, koop dan het boek ‘Vier zomers zeilen’, uitgegeven door Gothmer Uitgevers Groep en verkijgbaar via onder andere Cure Watersportmedia en de bekende watersportboekhandels.
Eduard Rijnja
Ex Zeilen
