‘Groene’ schipper met een ‘rode’ stuurman
Zaterdag 25 maart, 9.30 uur: palaver. Een noordoostenwind van vijf tot zes Bft, een strakblauwe lucht en een alleszins haalbare doelstelling. Niets staat ons in de weg om een geweldige finale van de Grevelingencup 2016/17 te zeilen. Drie uur later heeft de spinnaker zich stevig om de voorstag gewikkeld, heeft de navigator er de brui aan gegeven en is de tiende plek die we wilden behalen ver uit zicht. Wat ging er mis?
Kent u de kleurenschema’s die teammanagers gebruiken? Rode mensen willen actie ondernemen en zijn resultaatgericht. Ze kunnen goed prioriteiten stellen en beslissingen nemen. Gele mensen zijn creatief en kunnen buiten de conventionele kaders denken. Groene mensen zijn sociaal houden van harmonie. Blauwe mensen zijn analytisch en houden van structuur.
Oefenen is ons vreemd. Wij doen sinds vijf jaar mee met wisselende schepen en schippers.
Al deze kleuren hebben natuurlijk ook een keerzijde. Rode mensen zijn autoritair en ongedurig als de actie te lang op zich laat wachten. Gele mensen hebben weinig realiteitszin en blijven tegen beter weten in positief. Groene mensen nemen traag besluiten en geven weinig ruimte voor pragmatische overwegingen. Blauwe mensen beslissen alleen als ze overtuigend bewijs hebben.
Ons wedstrijdteam bestaat uit toerzeilers: weekendjes in de Zeeuwse delta, met Pasen of Hemelvaart een oversteek naar Engeland en in de zomer drie weken zeilen naar de Engelse of Belgische kust. Wedstrijdzeilen blijft beperkt tot clubwedstrijden, de jaarlijkse 24-uurs tocht en de Grevelingencup: zes maandelijkse wedstrijden gedurende het winterseizoen. Oefenen is ons vreemd. Wij doen sinds vijf jaar mee met wisselende schepen en schippers.
De beste voorbereiding ooit was het bestellen van een team-trui met de naam van de boot.
De eerste wedstrijd is half oktober, als de meeste bemanningsleden nog zelf zeilen. Hoewel we het ons elk jaar stellig voornemen, komt het er nooit van een weekend of ook maar een dag te oefenen op de overstagmanoeuvres, gijpen en hijsen en strijken van de spinnaker. Een polair diagram van de zeilboot waar we mee varen? Ook daar zijn we nog nooit aan toe gekomen. De beste voorbereiding ooit was het bestellen van een team-trui met de naam van de boot.
Terug naar zaterdag 25 maart. Omdat de schipper na het palaver nog even naar het toilet moet, vraagt hij mij de wedstrijdbaan in de kaart te zetten. Het lijkt mij leuk om dan maar meteen de navigatie op me te nemen. De rest van de taken worden vijf minuten voor de start verdeeld. De schipper is namelijk ‘groen’ en wil graag iedereen laten doen wat hij leuk vindt.
Vanwege de harde wind twijfelt hij over het hijsen van de spinnaker op het voordewindse rak. Maar bij het uitbomen van de genua breekt de spinnakerkop, waardoor de spi toch omhoog mag. De rode voordekker wil de spinnaker nu eens zonder slurf hijsen. Het gebrek aan routine betaalt zich direct uit, de lijnen raakten in de knoop. Richting de bovenwindse boei wordt de rust aan boord er niet beter op door de rode stuurman die na aankondigen van de overstag – “daar gaan we jongens” – meteen de manoeuvre inzet. Waarna steevast tegen de – groene – fokkenist wordt geroepen: draaien, draaien, draaien!
Omdat er toch niets meer te halen valt, verloopt de rest van de wedstrijd in optimale rust en harmonie.
Eenmaal bij de bovenwindse boei vaart stuurman door naar de volgende boei, omdat hij het idee had dat dit niet de goede was. Voor de navigator is dan de maat al vol. Als de voordekker aan het eind van het volgende voordewindse rak “bekken dicht” roept tegen de rest van de bemanning en de fokkenist van verschillende kanten zowel het commando ‘aanhalen’ als ‘vieren’ hoort, is de chaos compleet. De schoot wordt gevierd waardoor de spi zichzelf om de voorstag knoopt. Het duurt tien minuten om deze weer los en onderdeks te krijgen.
De race is verloren, maar de rust is hersteld. Omdat er toch niets meer te halen valt, verloopt de rest van de wedstrijd in optimale rust en harmonie.
De volgende ochtend bij een kop koffie sla ik de nieuwe Zeilen open en lees over gebrek aan wedstrijdroutine, samenspel en afroepen van de manoeuvres. Inderdaad, op die punten kunnen wij heel wat verbeteren. Of we dat volgend jaar ook gaan doen? Ik betwijfel het.
