Marga Zeilt: Einde van de voedselketen
De potvissen die 12 januari 2016 aanspoelden op Texel zijn inmiddels opgeruimd. Dat ging snel. Ik vroeg me af hoe we kunnen voorkomen dat walvissen in de ondiepe Noordzee terecht komen. En daar de weg kwijt raken en op onze kust stranden. Het antwoord lijkt niet zo eenvoudig te geven. Het zijn vooral jonge mannetjes, die in het voorjaar door diep oceaan water naar het noorden trekken omdat daar veel voedsel is. Als het kouder wordt gaan ze weer terug naar het zuiden. De diepe route loopt ten westen van de Britse eilanden.
De strandingen op onze kust zijn van alle tijden. Er zijn strandingen geregistreerd die eeuwen terug gaan. Moderne technologieën als grote schepen en boortorens lijken geen oorzaak te zijn voor de strandingen. Walvissen gebruiken het magnetisch veld rondom de aarde voor hun navigatie. Verhoogde energie van de zon verstoort dat veld tijdelijk. Het lijkt er op dat die verhoogde zonne-energie de oorzaak is dat de walvissen in de ondiepe Noordzee terecht komen. Ze vertrouwen op een navigatiesysteem, dat ze de verkeerde kant op stuurt.
De cruciale afslag ligt bij de Shetland eilanden. Het is voor de walvissen vooral zaak daar ten westen van te blijven. Dan gaat het meestal wel goed.
Sinds begin jaren tachtig van de vorige eeuw is de commerciële walvisvangst verboden. Walvissen nemen in aantal toe en ze zijn in bijna alle oceanen te vinden. Het is geweldig als een walvis een tijdje rond je boot zwemt. Voor oceaanzeilers is er zelfs kans op een aanvaring. Als er een wat groter exemplaar tegen je boot aan schurkt, is het niet denkbeeldig dat er wat schade aan je boot ontstaat.
Walvissen leven aan het einde van de voedselketen. Hun lichamen bevatten veel metalen en ander gif. Het wordt al jaren afgeraden om walvisvlees te eten. Walvissen worden behandeld als giftig afval. Het is algemeen bekend dat kwik en plastic de oceanen vervuilen. De mens is in vele gevallen de oorzaak van deze vervuiling. Hoeveel gif en plastic zit er in het visje dat we tijdens onze zeiltochten vangen? Ik heb eigenlijk geen idee. Wordt het niet eens tijd dat we deze vraag eens breder bekijken? Hoe erg wordt ons voedsel uit de oceanen bedreigd door de milieuvervuiling?
Marga van Rijssel
